Fontanny w Dolinie Aosty

Drewniana fontanna zimą w miejscowości Vétan

Fontany w górskim regionie Doliny Aosty są obecne właściwie wszędzie. Każda nawet najmniejsza miejscowość posiada ich kilka, są naturalnym elementem górskiego krajobrazu i waldotańskiej architektury. Dlaczego tak zachwycają? Przede wszystkim przypominają o historii, o tym jak ważną rolę odgrywa woda w życiu człowieka. Dawniej fontanna była miejscem spotkań okolicznej ludności, z fontanny czerpało się wodę pitną, poiło bydło na pastwiskach czy robiło pranie. Jednym słowem w górskim, a do tego rolniczym regionie były one niezbędne.

Jak ważne były fontanny w kulturze Doliny Aosty świadczy fakt, że pierwszy dokument opisujący powstanie akweduktu i pierwszych fontann pochodzi z 1469 roku, a najstarsza fontanna, która zachowała się do dziś z 1598 roku.

Fontanna w miejscowości Etroubles zamieniła się w pralnię podczas festunu dawnych zawodów (sierpień 2014)

Odrobina historii

Fontanny budowano początkowo z drewna, potem z kamienia, a na końcu wylewano z cementu. Drewniane fontanny są najbardziej proste i rustykalne w swojej budowie, głównie dlatego, że służyły wyłącznie do zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców i bydła na pastwiskach. Wybierając się na alpejskie pastwiska można jeszcze spotkać takie drewniane fontanny, chociaż część z nich zastąpiono tymi z cementu lub z blachy. Tym ostatnim niestety daleko do urokliwych kamiennych i drewnianych.

Kamienne fontanny powstawały w małych miasteczkach, a budowano je z kamienia wydobytego jak najbliżej wioski tak, aby jak najbardziej ułatwić transport. Najtrudniej było przetransportować fontanny wydrążone z jednego bloku kamienia. To dlatego nie ma dwóch takich samych fontann w całym regionie, każda jest na swój sposób charakterystyczna i jedyna w swoim rodzaju.

Fontanna w miejscowości Aymavilles. Czy ktoś jeszcze takrobi pranie? Wychodzi na to, że tak!

Większość fontann, które dziś spotykamy w miasteczkach Doliny Aosty pochodzi z okresu pomiędzy 1753 i 1920. Po tym okresie budowano głównie z cementu. Po 1945 roku część fontann została zniszczona, niefortunnie stały w miejscach, przez które miały przebiegać nowe drogi. Nikt wtedy nie myślał o dziedzictwie kulturowym jakim były te urocze fontanny! Część po prostu zniszczono, a część przeniesiono, na szczęście sporo się zachowało i podróżując po regionie można je spotkać właściwie na każdym kroku. Doceniam to szczególnie latem, kiedy w torebce mam zwykle pustą butelkę, bo wiem, że gdzieś na pewno uda mi się ją wypełnić świeżą i rześką wodą prosto z fontanny.

Fontanna w małej górskiej miejscowości Visey

Na zakończenie ciekawostka

Fontanny w Dolinie Aosty należą do gmin, na terenie których się znajdują, mieszkańcy mogą swobodnie korzystać z wody w celu zaspokojenia swoich potrzeb (np. podlania ogródka) lub potrzeb zwierząt. Jeśli fontanna składa się z tylko jednej komory to woda w niej musi być zawsze krystalicznie czysta, jeśli natomiast fontanna posiada dwie, to pierwsza jest zarezerwowana dla zwierząt hodowlanych i nie można w niej myć czy prać.

Fontanna zimą

Inspiracje…

Inspiracją do dzisiejszego wpisu była to oto fontanna znajdująca się niedaleko mojego domu. Przyznacie, że to dosyć ciekawe miejsce na hodowlę rybek 🙂

Ryby w fontannie

Informacje o fontannach zaczerpnęłam z książki „Les fontaines de la Vallée d’Aoste” autorstwa Raymonda Vautherina.