Sławni z Doliny Aosty, kim są?

Francesco Nex, tytuł obrazu: Kobieta, która kochała konie, 1965 r.

Francesco Nex, tytuł obrazu: Kobieta, która kochała konie, 1965 r.

Dzisiejszy wpis powstał w ramach projektu Klubu Polek na obczyźnie i dzięki niemu dowiecie się jakie słynne osobistości pochodzą z Doliny Aosty. Powinnam opisać słynne osoby z Włoch, ale ponieważ blog jest o alpejskim regionie, to wydawało mi się logiczne skupić się wyłącznie na sławnych waldotańczykach. Myślałam, że znalezienie dziecięciu osób pochodzących z tak małego regionu (cały region Doliny Aosty liczy 125 tys. mieszkańców) a, które dodatkowo urodziły się nie dalej jak w XX wieku okaże się sporym wyzwaniem, ale dałam radę i tylko w dwóch przypadkach przekroczyłam ramy czasowe, ale naprawdę było warto!

Oto wybrana przeze mnie dziesiątka, która nie ogranicza się bynajmniej do medalistów sportów zimowych. Na liście znajduje się alpinista, biegaczka narciarska, polityk, fotograf natury, przedsiębiorca, malarz – artysta, historyk, teolog, wynalazca, a nawet przemytnik :-).

Hervé Barmasse (rocznik 1970)

Alpinista i przewodnik alpejski, pochodzący z miejscowości Valtournenche, połozonej u stóp jednego z najpiekniejszych szczytów świata Cervino / Matterhorn. Wychowany w rodzinie, w której zawód przewodnika alpejskiego przekazuje się z ojca na syna od ponad stu lat, chociaż w jego przypadku zaważyła również seria zbiegów okoliczności, które wypłneły na decyzję o wybraniu własnie tego zawodu. Pierwszy raz wspiął się na Cervino wraz z ojcem Marco Barmasse mając niewiele ponad 16 lat i własnie wtedy ogarnięty bardzo silnymi emocjami jakie towarzyszą wspinaczce zdecydował, że to jest własnie jego przyszłość. Jego ulubioną górą pozostało Cervino, które zdobywał wielokrotnie, również samotnie, zimą wytyczając nowe przejścia. Do ostatnich osiągnięć należy pierwsze samotne pokonanie zimą czterech garni Cervinii (marzec 2014). Na jego koncie są liczne ekspedycje nie tylko w regionach alpejskich, ale również do Pakistanu oraz Patagonii.

Źródło: http://www.hervebarmasse.com/

Źródło: http://www.hervebarmasse.com/

Bruno Salvadori (1942 – 1980)

Aostański polityk oraz dziennikarz, od 1978 roku, aż do tragicznej śmierci w wypadku samochodowym, był radnym w Radzie Regionu Doliny Aosty. Jako pierwszy we Włoszech wysunął tzw. teorię Europy Ludów (Europa dei popoli), federalismu państwowego i autonomii regionów. Jego przekonania dotyczące federalizmu stały się podstawą do późniejszego powstania ruchu włoskiej Ligi Północnej (Lega Nord) oraz w szczególny sposób wpłynęły na lidera Ligi Umberto Bossi. Przypomnę, że Liga Północna jest partią polityczną, która walczy o uzyskanie niepodległości przez Północną część Włoch.

Dlugopis BICMarcel Bich (1914 – 1994)

Chyba każdy z nas chociaż raz w życiu pisał jednorazowym długopisem marki BIC. A kto z was wiedział, że twórcą jednorazowego imperium był właśnie Pan Bich? Pochodził on z miejscowości Chatillon, gdzie spędził swoje dzieciństwo, w wieku 16 lat przeprowadził się do Francji, gdzie otrzymał obywatelstwo. Tam również rozpoczęła się jego kariera jako przedsiębiorcy, gdyż zakupił od László József Bíró patent na jednorazowy długopis, który unowocześnił i nazwał BIC. Tak rozpoczęła się historia koncernu BIC stworzona przez barona Marcela Bicha. Twórca jednorazowego imperium zakupił w 1983 roku średniowieczny zamek Ussel w Chatillon, który następnie podarował administracji Regionu (o tej historii przeczytacie tutaj: Zamek Ussel – podarunek od Marcela Bicha)

Francesco Nex  (1921 – 2013)

Chociaż urodził się w Brazylii to powrócił do rodzinnej miejscowości swojego ojca (Doues) w wieku dwóch lat i w Dolinie Aosty pozostał do śmierci. Tworzył piękne obrazy właściwie z każdego rodzaju tworzywa: atłasu, ceramiki, miedzi, stali . Talent najprawdopodobniej odziedziczył po babce Mariannie Artari, która należała do rodziny słynnych w Europie malarzy. Jednym z tematów przewodnich jego obrazów było codzienne życie mieszkańców Doliny Aosty w okresie średniowiecza. Malowane przez Nexa na atłasie sceny nie tylko zachwycają, ale również bawią, gdyż przedstawia je z nutką ironii.

Tytuł obrazu: Książe Challand oprowadza Infantę Caterinę z Austrii po zakątkach Doliny Aosty. Źródło http://www.francesconex.it

Tytuł obrazu: Książe Challand oprowadza Infantę Caterinę z Austrii po zakątkach Doliny Aosty. Źródło http://www.francesconex.it

Federico Chabod (1901 – 1960)

Alpinistom to imię na pewno jest znane, gdyż nosi je schronisko na ścianie północno-zachodniej szczytu Gran Paradiso (to właśnie Chabod, jako wybitny alpinista po raz pierwszy zdobył szczyt od strony południowo-zachodniej). Chabod był jednak przede wszystkim historykiem europejskiej klasy (to on jest autorem tzw. Wstępu do Księcia Machiavellego) oraz politykiem, między innymi dzięki któremu Dolina Aosty zawdzięcza aktualny status autonomii.

Stefano Unterhiner (rocznik 1970)

Połączył w jedność pasję do fotografii oraz doktorat z zoologii, stając się renomowanym fotografem natury i pisarzem. Od 2009 roku współpracuje z National Geographic i jest postrzegany na świecie jako jeden z najlepszych fotografów fauny. W każdym bądź razie był pierwszym Włochem, który opublikował w amerykańskim miesięczniku nie tylko liczne artykuły, ale przede wszystkim reportaże:“Every Bird a King” (wrzesień 2009) „Swan Serenade” (grudzień 2010) „A Monkey That Knows No Bounds” (sierpień 2011), Once upon a Dragon (styczeń 2014). Jego zdjęcia były wystawiane na wielu wystawach nie tylko we Włoszech, ale również we Francji, Szwecji i Japonii. Zdjęcia Unterhinera zostały pięciokrotnie nagrodzone w najbardziej prestiżowym konkursie fotograficznym natury na świecie Wildlife Photographer of the Year Competition.

Arianna Follis. Źródło La Stampa

Arianna Follis. Źródło La Stampa

Arianna Follis (rocznik 1977)

Biegaczka narciarska, pięciokrotna medalistka Mistrzostw Świata i jedna z głównych rywalek Justyny Kowalczyk, chociaż zwykle dreptała jej po piętach. Pochodzi z miejscowości Gressonay-Saint-Jean i po zakończeniu sportowej kariery po sezonie narciarskim w 2010/2011 roku powróciła do rodzinnej miejscowości i ku zaskoczeniu wszystkich otworzyła razem z mężem pizzerię Oro, Argento e Bronzo (Złoto, Srebro i Brąz). Wybór nieprzypadkowy, gdyż rodzice Arianny są z zawodu piekarzami.

Joseph-Samuel Farinet (1845 – 1880)

Przemytnik, nazywany szwajcarskim Robin Hoodem. Żył co prawda w XIX wieku, ale stał się sławny dopiero w 1932 roku, kiedy to ukazała się powieść Farinet albo fałszywe monety (Farinet ou la Fausse Monnaie) autorstwa szwajcarskiego pisarza, piszącego po francusku,  Charlesa Ferdinanda Ramuza, oparta na faktach z życia Farineta. Joseph-Samuel Farinet urodził się w gminie Saint-Rhemy-en-Bosses w Dolinie Aosty, tuż przy granicy ze Szwajcarią. Trudnił się głównie podrabianiem szwajcarskich monet i to właśnie w szwajcarskim Kantonie Wallis, pomiędzy miejscowościami Saillon i Leytron został zamordowany przez lokalną policję. Ciekawostką w całej tej historii jest to, że najmniejsza winnica na świecie, która nota bene należy do Dalai Lamy, znajduje się w Saillon i nosi nazwę Joseph-Samuel Farinet. Wyprodukowane wino co roku trafia na aukcje i wspiera organizacje charytatywne.

Innocenzo Manzetti (1826-1877)

Co prawda nie żył w XX wieku, a trochę wcześniej, ale myślę, że warto o nim wspomnieć, gdyż to właśnie on był prekursorem telefonu. Nad wynalazkiem pracował intensywnie w latach 1843 i 1865, ale miedzy innymi z powodu wysokich kosztów, nie udało mu się opatentować swojego pomysłu. Zrobił to dopiero Alexander Graham Bell w 1876 roku i tym samym zapisał się na kartach historii. Dla Włochów to jednak Manzetti, wynalazca z Aosty, był twórcą telefonu i tak już pozostanie :-). Jego ciało spoczywa na historycznym cmentarzu Sant’Orso w Aoście.

Projekt telefonu Manzetti

Projekt telefonu Manzetti

Anzelm z Aosty, znany również jako Anzelm z Canterbury (1033 – 1091)

Co prawda wybiega poza narzucone ramy czasowe, ograniczające wybór wielkich osobistości do XX wieku, ale po prostu nie mogłam ominąć Anzelma z Aosty lub Anzelma z Canterbury (urodził się w Dolinie Aosty i zmarł w Canterbury, gdzie w katetrze spoczywają równiez jego relikwie). Cały życiorys jest pieknie opisany na Wikipedii, więc ograniczę się tylko do kilku kluczowych słów dotyczących jego osby. Był teologiem, katolikiem i jednym z twórców scholastyki. Najwazniejszą postawioną przez Anzelma tezą jest to, że rozum jest niezbędny do wytworzenia w umyśle idei Boga, i dopiero od tego punktu należy rozwijać swoją wiarę. Kanonizowany przez papieża Aleksandra VI w 1494 roku.Mieszkańcy Doliny Aosty twierdzą, że Anzelm jest najsłynniejszą osobistością wszechczasów pochodzącą z ich regionu.

Drodzy czytelnicy mam do was na zakończenie dwa pytania. Czy znani z Doliny Aosty byli wam wcześniej rzeczywiście znani? Która z tych postaci wzbudziła wasze największe zainteresowanie?

Bookmark the permalink.

10 Comments

  1. Wszystkie słynne osobistości są interesujące, a historia długopisu BIC i telefonu bardzo zaskakuje 🙂 No ale twórczość Francesca Nexa jest niesamowita i, moim zdaniem, to gwiazda Aosty nr 1! 🙂

    • Agnieszka Stokowiecka

      Długopis zaskoczył również i mnie, wspomnę tylko, że każdy się „upomina”o Pana Bicha. Turyn, gdyż się tam urodził, Dolina Aosty, a dokładnie Chatillon, bo się tu wychował i oczywiście Francja, bo to właśnie tam rozpoczął karierę jako przedsiębiorca. Historia telefonu również jest ciekawa, ale dowiedziałam się o niej dopiero po przyjeździe tutaj, też wcześniej nie miałam pojęcia. Nex znowu miał jak wszyscy artyści i zwolenników i krytyków, zarzucano mu, że jego dzieła tak naprawdę są znane jedynie w Dolinie Aosty i nigdzie indziej. Jak dla mnie to nieważne, są ciekawe i oryginalne 🙂 i myślę, że jednak, ąz tak nieznay nie był, po prostu to dosyć specyficzny rodzaj sztuki. Pozdrawiam serdecznie!

  2. Hmmm, nie znałam żadnej z tych osób.
    Jak człowiek mało wie o świecie…
    Byłam też święcie przekonana, że moje ulubione długopisy bic są polskie.

  3. Ojej, ile ciekawych rzeczy się dowiedziałam! Super post.

  4. wspaniale napisana notka Agnieszko .. czyta się z zapartym tchem i tak wiele ciekawego można się dowiedzieć ..
    myślę, że najbardziej zainteresowała mnie postać Manzetti i Barmasse ..słyszałem tylko co nieco o Barmasse i teraz przeczytałem o jego wspinaczkach w Patagonii, którą odwiedziłem parę lat temu i widziałem te niesamowite szczyty patagońskie oczywiście tylko z dołu :^))

    • Agnieszka Stokowiecka

      Przede wszystkim dziękuję za komplement :-). Barmasse jest właśnie znany najbardziej z tego, że otworzył sporo nowych przejść jako pierwszy, myślę, że za jakiś czas pokuszę się o wpis poświęcony wyłącznie jego osobie, bo mi również wydaje się niezwykle interesujący. Manzetti, no cóż, nie miał szczęscią i nie udało mu się wybić, ale ponoć w tej sprawie nie zostało powiedziane jeszcze ostatnie słowo i o tym również napiszę za jakiś czas 🙂 Pozdrawiam serdecznie i życzę udanej niedzieli!

  5. Pingback: Zamek Ussel – podarunek od Marcela Bicha | CiekawAOSTA

  6. Pingback: PROJEKT MAJOWY – SŁAWNI LUDZIE | Klub Polki na Obczyźnie

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *