Najstarszy włoski Park Narodowy Gran Paradiso

Kozice alpejskie w parku Narodowym Gran Paradiso. Zdjęcie należy do Carmine "Washi" Troise

Kozice alpejskie w parku Narodowym Gran Paradiso. Copyright Carmine „Washi” Troise.

Jakiś czas temu pisałam o tym jak zielona jest Dolina Aosty i obiecałam wpis o najstarszym włoskim Parku Narodowym Gran Paradiso. Dzisiejszy artykuł powstał również dzięki uprzejmości lokalnego fotografa hobbisty Carmine „Washi” Troise, pasjonata gór, który udostępnił mi na potrzeby artykułu kilka niepowtarzalnych zdjęć zrobionych na terenie parku.

Historia jednego z największych i najstarszych parków narodowych we Włoszech wiąże się nierozerwalnie z ochrona koziorożca alpejskiego. W 1821 roku został wydany całkowity zakaz polowania na koziorożca, gdyż policzono, że zostało jedynie 90 sztuk na całym obszarze obejmującym dzisiejszy park. Następnie w 1856 roku, ówczesny Król Wiktor Emanuel II, aby chronić zwierzę przed wyginięciem, ustanowił na terenach obecnego parku Królewska Rezerwę Myśliwską.

Szczyt Gran Paradiso. Zdjęcie należy do Carmine "Washi" Troise.

Szczyt Gran Paradiso. Copyright Carmine „Washi” Troise.

W późniejszym okresie Król powołał również specjalna straż leśną, wyznaczył szlaki górskie i drogi gruntowe, które po dzisiejszy dzień dla leśniczych stanowią podstawę sieci dróg w parku, a dla turystów bazę szlaków turystycznych. W 1919 roku Król Emanuel III podarował obszar o powierzchni 2100 m² państwu w celu utworzenia Parku Narodowego, który ustanowiono w 1922 roku. Park leży w Alpach Graickich pomiędzy Regionem Piemont i Doliną Aosty, rozciąga się na obszarze 70 tyś hektarów, obejmuje 13 gmin (z czego 7 gmin w Dolinie Aosty: Cogne, Valsavarenche, Rheme-Notre-Dame, Rheme-Saint-Georges, Introd, Aymavilles, Villeneuve oraz 6 w Regionie Piemont), w sumie na obszarze parku mieszka 8.300 osób. Nazwa parku pochodzi oczywiście od nazwy jednego z najwyższych szczytów w Europie Gran Paradiso (4061 m), u stóp którego rozciąga się park.

Najstarszy włoski Park Narodowy Gran Paradiso – Fauna Parku

Koziorożec alpejski w Parku Narodowym Gran Paradiso. Zdjęcie należy do Carmine "Washi" Troise.

Koziorożec alpejski w Parku Narodowym Gran Paradiso. Copyright Carmine „Washi” Troise.

W lasach mieszanych parku występuje bardzo wiele gatunków zwierząt. Koziorożec alpejski (Capra ibex ibex) od ponad 100 lat jest gatunkiem pod ochroną i z uwagi na to, że polowanie na niego jest zabronione, zwierzę przestało bać się ludzi i bardzo często można je spotkać na szlakach w parku i podziwiać z naprawdę bliskiej odległości. Samce poruszają się głównie w stadzie, zwanym kierdelami, a samice samotnie. Aktualnie populacja koziorożca na terenie parku liczy 2700 sztuk.

Kozica alpejska (Rupicapra rupicapra), szczególnie zimą nie stroni od ludzi, a populacja licząca około 8000 sztuk, z uwagi na brak naturalnych wrogów, rozrosła się imponująco. Z gryzoni nieodwołalnym bohaterem jest marmota z rodziny wiewiórkowatych (świstak), która kopie długie tunele, aby schronić się przed niebezpieczeństwem, a zimą zapada w letarg.

Marmota - świstak na szlaku w Parku narodowym Gran Paradiso

Marmota – świstak na szlaku w Parku narodowym Gran Paradiso.  Copyright Carmine „Washi” Troise.

Również ptaki drapieżne są mieszkańcami parku i często w powietrzu można zauważyć sokoły, jastrzębie, krogulce czy puchacze. Orłosęp, który zniknął z parku na początku XX wieku, od niedawna, dzięki jednemu z międzynarodowych projektów, jest jego ponownym mieszkańcem. Podobnie z wilkiem oraz rysiem, którym groziło całkowite wyginięcie. Kilka wilków na dobre zadomowiło się w dolinach parku, a z rysiem są podejmowane próby ponownego zasiedlenia, które powinny zakończyć się pomyślnie.

Jako ciekawostkę napiszę, że park prowadzi aktualnie badania dotyczące populacji rudej wiewiórki pospolitej, która ostatnio ma groźnego wroga w postaci szarej wiewiórki amerykańskiej. Ta ostatnia sieje postrach i stanowi poważne zagrożenie dla przetrwania gatunku rudej kuzynki, która ze stresu przestała się rozmnażać na Półwyspie Apenińskim. Być może Alpy mogłyby stać się schronieniem dla tego sympatycznego rudego gryzonia?

To oczywiście nie wszystkie zwierzeta, które na stałe zamieszkują w parku. Więcej o faunie możecie przeczytać na stronie Parku Narodowego Gran Paradiso.

Na obszarze Parku w Dolinie Aosty, znajdują trzy centra dla zwiedzających (Cogne, Valsavarenche i Rheme-Notre-Dame), które w szczegółowy sposób prezentują faunę i florę, szlaki wycieczkowe, oraz codzienne życie mieszkańców. W sezonie zimowym 2013/14 centra dla zwiedzających są otwarte codziennie od godziny 14:00 do godziny 18:00. Na miejscu znajdziecie również profesjonalną pomoc przewodników, którzy odpowiedzą na ewentualne pytania. Tematy przewodnie centrów dla zwiedzających w Dolinie Aosty:

Centrum dla zwiedzających w Cogne. Źródło www.pngp.it

Najstarszy włoski Park Narodowy Gran Paradiso oferuje również w Cogne Centrum dla zwiedzających. Źródło TU.

  • Rhêmes Notre Dame: historia największego europejskiego ptaka orłosępa, który niedawno powrócił do parku (wstęp 2 euro, ulgowy 1 euro);

  • Valsavarenche: tematyka dotycząca życia oraz przetrwania drapieżników zamieszkujących park. Ryś jest głównym bohaterem wystawy, ale nie brakuje również informacji o wilku (wstęp 2 euro, ulgowy 1 euro);

  • Cogne: wystawa wykorzystując nowe technologie przedstawia sposoby zarządzania Parkiem Narodowym Gran Paradido. Poruszana tematyka to woda, las, pastwiska, zwierzęta i człowiek (wstęp 3 euro, ulgowy 1,50 euro).

Łasica, w białym zimowym "ubraniu", w Parku Narodowym Gran Paradiso.

Łasica, w białym zimowym „ubraniu”, w Parku Narodowym Gran Paradiso. Copyright Carmine „Washi” Troise

Turystyka zrównoważona

W jaki sposób korzystać z natury w Parku Narodowym Gran Paradiso? Pomysłów jest sporo: spacery, trekking, mountain bike, barefooting, joga na świeżym powietrzu czy zimowe wyprawy na rakietach, to tylko niektóre propozycje. Mapy szlaków są dostępne na stronie parku.

W 2012 PNGP był drugim we Włoszech najczęściej wybieranym parkiem jako cel wycieczek zorganizowanych (źródło: włoski raport Ecotour dotyczący Natury, opublikowany przez Obserwatorium Ecotour, składające się z włoskiego Głównego Urzędu Statystycznego (ISTAT), Narodowej Agencji Turystyki (ENIT) i Uniwersytetu w Acquili).

Zrównoważona mobilność idzie w parze z naturą i jest to jeden z powodów dla których na terenie parku bardzo dużą popularnością cieszy się usługa bike-sharing czyli możliwość wypożyczenia roweru napędzanego elektrycznym silnikiem, który czerpie energię z paneli słonecznych. Od 2012 roku Park dysponuje 66 rowerami i 11 punktami doładowania umiejscowionymi w pięciu gminach parku, które leżą w Dolinie Aosty. Usługa została sfinansowana z Regionalnego Programu Operacyjnego EFRR i w ramach projektu Re.V.E. Grand Paradis (Sieć pojazdów elektrycznych).

Inny ciekawy pomysł mający na celu ograniczenie ruchu drogowego osób prywatnych na terenie parku to inicjatywa Na piechotę pomiędzy chmurami – wyłącz silnik i posłuchaj gór. Inicjatywa ma na celu organicznie ruchu w okresie letnim na drodze, która prowadzi na przełęcz Nivolet, habitat kozic, koziorożców, ptactwa, lisów czy świstaków. Aby nie zamieniać przełęczy w wysokogórski parking, ostatnie 6 kilometrów drogi we wszystkie niedziele lipca i sierpnia zamyka się dla ruchu samochodowego i do przełęczy można się dostać na piechotę, rowerem lub specjalnym autobusem parku.
Zapraszam do obejrzenia krótkiego filmu o przełęczy Nivolet.

Mogę Wam zagwarantować, że wizyta w parku to wyjątkowa okazja, aby poczuć dreszcz bliskiego spotkania z jednym ze zwierząt, które zamieszkuje Alpy oraz spędzić czas w bliskim kontakcie z naturą.

Ciekawi jak wygląda PNGP w praktyce? Zajrzyjcie do jednej z moich relacji z pobytu na terenie parku, znajdziecie tam przepiękne krajobrazy i naturę na wyciągnięcie ręki:

Valnontey na terenie PNGP.

Valnontey na terenie PNGP.

Jak dotrzeć do parku?

  • droga narodowa n. 26 z Aosty do Aymavilles, następnie kierować się na Cogne (25 km od Aosty);

  • droga narodowa n. 26 z Aosty do Introd, następnie kierować się na Valsavarenche, Rheme-Notre-Dame i Rheme-Saint-Georges.

Jeśli spodobały się Wam zdjęcia natury zamieszczone w dzisiejszym artykule, to polecam stronę In punta di piedi na portalu Flickr, na której Carmine publikuje przepiękne zdjęcia. Wśród 1200 opublikowanych zdjęć, ponad 200 zostało zrobionych w Parku Narodowym Gran Paradiso.

Punkt rowerów elektrycznych w Cogne.

Park Narodowy Gran Paradiso na rowerze elektrycznym! Na zdjęciu punkt rowerowy w Cogne.

Park Narodowy Gran Paradiso można zwiedzić również na rowerze elektrycznym! Jak to zrobić, do tego bezpłatnie, przeczytacie w tym moim wpisie: Alpy na rowerze elektrycznym.

Bookmark the permalink.

12 Comments

    • Agnieszka Stokowiecka

      Rzeczywiście miejsce jest niesamowite i niezwykle relaksujące. W Nowy rok wybieramy się do Cogne, także może uda mi się zrobić zdjęcia w centrum dla zwiedzających i napisać więcej. Pozdrawiam.

  1. To musi byc naprawde fantastyczne miejsce, a powyzszy opis bardzo zacheca do odwiedzenia parku.czekam z niecierpliwoscia na wiosenne fotosy 😉

    • Agnieszka Stokowiecka

      Obiecuję, że jak tylko stopnieje trochę śnieg i zrobi się cieplej to wybiorę się do PNGP i opublikuję zdjęcia budzącej się wiosny 🙂

  2. Agnieszka Stokowiecka

    Dziś byłam w Cogne i okazało się, że przez cały zimowy okres wszystkie trzy centra dla zwiedzających są zamknięte dla indywidualnych turystów. Otwarte tylko dla grup zorganizowanych powyżej 15 osób i po uprzedniej rezerwacji.

  3. Pingback: Rakiety śnieżne, czyli nie tylko narty w Alpach | CiekawAOSTA

  4. Pingback: Park zwierzęcy w Introd czyli ekosystem Alp w miniaturze | CiekawAOSTA

  5. Jakie wspaniałe widoki i cudowne zwierzaki… Lubię takie krajobrazy…

  6. Pingback: Schronisko Sella u stóp Gran Paradiso – trekking w kroplach deszczu | CiekawAOSTA

  7. Pingback: Valsavarenche w Parku Narodowym Gran Paradiso: narty i koziorożec! | CiekawAOSTA

  8. Pingback: Valsavarenche latem w sercu Parku Narodowego Gran Paradiso

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *