Aosta – Rzym Alp

Pozostałości teatru rzymskiego w miejscowości Aosta.

Dziś trochę o historii Doliny Aosty, a szczególnie o powstaniu Augusta Praetoria Salassorum czyli dzisiejszej miejscowości Aosta.

Celtowie

Dolina Aosty w V wieku p.n.e. została zasiedlona przez ludy celtyckie, które z północy Europy przemieszczały się przez masyw Alp w kierunku Niziny Padańskiej. Ziemie Europy północnej, dzisiejszej Francji, północnych Włoch i Belgii stanowiły historyczną krainę, zwaną Galią, którą zamieszkiwali Celtowie. O obecności Celtów, a dokładanie ludu Salassów, świadczą między innymi znalezione monety celtyckie oraz rzymskie, które dowodzą, że Salassi kontrolowali drogi dostępu z północy na południe Europy. Położenie Doliny już w tamtych czasach było strategiczne i gwarantowało spore przychody z podatku od przejścia przez alpejskie przełęcze: Małą Przełęcz Świętego Bernarda i Wielką Przełęcz Świętego Bernarda.

Salassi i Imperium rzymskie

Wieża Bramafan. Jedna z wież wybudowana w okresie Imperium rzymskiego.  Na zdjęciu widać również mury rzymskie. Miejscowość Aosta.

W 143 roku p.n.e. wojenna ekspedycja rzymskiego konsula Appiusza Klaudiusza Pulchera, który zaatakował alpejskie plemię Salassów zakończyła się klęską, ale od tego momentu zachowały się historyczne dowody na liczne konflikty zbrojne pomiędzy Imperium rzymskim oraz ludem alpejskim. Około 100 lat p.n.e., Imperium rzymskie, na podbitych terenach, założyło nową osadę Eporedia (dzisiejsza Ivrea), która znajdowała się w niewielkiej odległości od Doliny Aosty i stanowiła realne zagrożenie dla ludu Salassów. Imperium było coraz bardziej zainteresowane kontrolowaniem całego masywu alpejskiego oraz dolin, które zapewniały dostęp do Europy północnej.

Podbój Galii

W I wieku p.n.e. Imperium rzymskie sukcesywnie podbijało historyczną krainę Galię i w plemieniu Salassów widziało przeszkodę w budowie wielkiej rzymskiej drogi Via delle Gallie, która miała przechodzić przez dwie przełęcze w Dolinie Aosty i połączyć Rzym z północno-zachodnią Europą. Podbicie ludu Salassów zagwarantowałoby Imperium rzymskiemu wolny dostęp do przełęczy nie tylko dla wojsk rzymskich, ale również dla kupców.

Podbój Salassów w Dolinie Aosty

Porta Praetoria. Główne wejście do Augusta Praetoria Salassorum, wybudowana w 25 roku p.n.e. Miejscowść Aosta.

W 25 roku p.n.e. rzymski cesarz, Oktawian August, zmęczony potyczkami na granicy, aby definitywnie podbić lud Salassów, wysłał potężną ekspedycję wojskową, na czele której stanął konsol Terenzio Varrone. Imperium rzymskie wyszło zwycięsko z bitwy i Dolina Aosty została ostatecznie podporządkowana Rzymowi. Wydarzenie to niewątpliwie stanowiło zwrot w historii Doliny Aosty. Podczas panowania Salassów osady mieszkańców na terenie doliny były rozproszone i nie było żadnych osad miejskich. Po przybyciu Rzymian nastąpiła szybka reorganizacja, która zakładała nie tylko kontynuacje budowy słynnej drogi rzymskiej Via delle Gallie, której trakty zachowały się do dziś, ale przede wszystkim założenie nowej osady Augusta Praetoria Salassorum (dzisiejsza Aosta, stolica regionu Doliny Aosty). Augusta Praetoria Salassorum została zbudowana w szybkim tempie na wzór rzymskich obozów wojskowych, na skrzyżowaniu dróg, które prowadzą na Małą Przełęcz Świętego Bernarda i Wielką Przełęcz Świętego Bernarda i u zbiegu rzek Dora Baltea i Buthier.

Arco di Augusto. Łuk wybudowany w 25 roku p.n.e. z okazji zwycięstwa Rzymian nad Salassami. Miejscowość Aosta.

Augusta Praetoria Salassorum i Aosta

Osada o powierzchni 414.128 m², otoczona została murami obronnymi i prowadziły do niej 4 bramy wjazdowe. Główna droga, biegnąca przez centrum miasta, decumanus maximus (obecnie via Porta Pretoria, via de Tillier oraz via Aubert), stanowiła naturalną część traktu rzymskiego Via delle Gallie, który z Mediolanu prowadził do dwóch alpejskich przełęczy, pozwalając na połączenie z północno-zachodnią Europą.

Do dnia dzisiejszego w Aoście zachowało się bardzo dużo zabytków z okresu rzymskiego, co sprawia, że Aostę nazywa się Rzymem Alp.

W przyszłości z pewnością temat historii Doliny Aosty, w tym jej rzymskich korzeni poruszę jeszcze wielokrotnie, a osobom zainteresowanym tematyką Imperium rzymskiego, polecam stronę Imperium Romanum – historia antycznego Rzymu, na której można znaleźć bardzo dużo ciekawych informacji.

Aby przeczytać więcej moich wpisów o pozostałościach Imperium rzymskiego w Dolinie Aosty wybierz tag rzymskie zabytki.