Zamek w Fénis… Jak w bajce

Zamek w Fènis

Zamek w Fénis

Zamek w Fénis wybudowany pomiędzy 1320, a 1420 roku przez ród Challant zachował się do dziś w prawie idealnym stanie i jest jednym z tych zamków, które otwierają swoje wrota dla zwiedzających przez cały rok. Kto lubi zwiedzanie zamków lub będąc w Dolinie Aosty chciałaby zgłębić historię regionu powinien wybrać się do Fènis i przyjrzeć z bliska tej imponującej budowli z okresu średniowiecza.

To co uderza na pierwszy rzut oka, to fakt, że zamek w Fénis nie leży na żadnej skale czy wzniesieniu, co wyklucza raczej jego obronny charakter. Różne badania historyczne skłaniają bardziej ku teorii, że był po prostu administracyjną siedzibą rodu Challant i służył do kontroli okolicznego handlu żelazem.

Continue reading

Karnawał we Włoszech i w Dolinie Aosty – część 1

Karnawał we Włoszech u stóp alpejskich szczytów w Dolinie Aosty.

Karnawał we Włoszech u stóp alpejskich szczytów w Dolinie Aosty.

Karnawał we Włoszech cieszy się ogromnym powodzeniem zarówno wśród mieszkańców jak i wśród turystów i właściwie każde miasteczko posiada własne tradycje i obyczaje związane z tym szczególnym okresem. Zdecydowanie najbardziej znany jest karnawał w Wenecji, który można zaliczyć do największej ulicznej zabawy w Europie, ale warto wiedzieć, że imprezy karnawałowe w Dolinie Aosty plasują się w pierwszej dziesiątce najlepszych i najciekawszych imprez karnawałowych w całych Włoszech.

Tradycji jest sporo i tyleż pisania oraz zdjęć i nie uda mi się wszystkiego opisać za jednych zamachem, dlatego też dziś opowiem wam o tradycji karnawałowej w Dolinie Wielkiego Świętego Bernarda, należącej do najbardziej oryginalnej i najstarszej w całych Alpach.

Continue reading

Alpinistka i pionierka: historia o miłości i o odwadze. Będzie film!

Nini Pietrasanta. Żródło

Nini Pietrasanta. Żródło Film Nini

Cofamy się do początku lat trzydziestych XX wieku, gdyż właśnie wtedy Ninì Pietrasanta, jedna z pierwszych kobiet alpinistek oraz pionierka utrwalania na zdjęciach i filmach emocjonujących momentów przeżytych w wysokich górach, poznaje przyszłego męża, Gabriele Boccalatte, muzyka i miłośnika górskich wspinaczek. Nini, kobieta alpinistka wzbudzająca dużo emocji, wraz z Gabriele zdobyła wiele alpejskich szczytów, a te ważne momenty  sukcesywnie utrwalała  na jednej z pierwszych kamer. W 1938 roku wszystko się kończy:

Continue reading

Bernardyn: pies ratownik i bohater Alp

Mały Bernardyn na Przełęczy Wielkiego Świętego Bernarda.

Szczeniak rasy Bernardyn na Przełęczy Wielkiego Świętego Bernarda. Ciekawe czy nazwali go Barry?

Jedna z legend dotycząca Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda (2469 m n.p.m.), która łączy Włochy i Szwajcarię opowiada o psie ratowniku rasy Bernardyn. Cała historia rozpoczęła się w 1035 r. kiedy Święty Bernard z Menthonu – archidiakon Aosty otworzył na owej przełęczy, niegdyś zwanej Col de Mons Joux, schronisko dla turystów i pielgrzymów. Przełęcz już od starożytności była najważniejszą drogą komunikacyjną, prowadzącą przez Alpy, która łączyła południe Europy z północą, a w okresie średniowiecza najwyższym punktem transalpejskiego religijnego szlaku Via Francigena, który z Anglii prowadził do grobu Świętego Piotra w Rzymie. Od samego początku swojego powstania schroniskiem zarządzali mnisi zakonu kanoników regularnych, którzy zasłynęli z niesienia pomocy wyczerpanym podróżnikom.

Continue reading

Droga rzymska Gallów w Dolinie Aosty

Droga rzymska Gallów w Donnas. Na zdjęciu przejście wykute przez Rzymian w skale oraz kamień milowy.

Droga rzymska Gallów w Donnas. Na zdjęciu przejście wykute przez Rzymian w skale oraz kamień milowy.

Najstarsza i przy tym najbardziej znana droga rzymska to bez wątpienia droga Appijska (Via Appia), ale w północnych Włoszech za czasów Cezara Oktawiana Augusta wybudowano również rzymską drogę Gallów (Via consolare delle Gallie). Ten rzymski trakt, prowadzący z Mediolanum (dzisiejszy Mediolan), przez Eporedię (dzisiejsza Ivrea) i Dolinę Aosty do dwóch alpejskich przełęczy Alpis Graia (Małej Przełęczy Świętego Bernarda) i Alpis Poenina (Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda), a następnie do Lugdunum, osady założonej w 47 r p.n.e. (dzisiejszy Lion we Francji) i do Octodurus, dzisiejszego Martigny w Szwajcarii był pierwszym i zdaje się, że najważniejszym inżynierskim przedsięwzięciem Rzymian po podbiciu Doliny Aosty w 25 roku p.n.e. Nowa droga była postrzegana jako niezbędny element ekspansji Imperium rzymskiego zarówno handlowej jak i wojskowej.

Trakt rzymski zaważył na urbanistycznym rozwoju Doliny Aosty, którego efekty widzimy po dzisiejsze dni. Późniejsze miejscowości powstawały głównie wzdłuż wybudowanej drogi, a część nazw ewidentnie odwołuje się do rzymskich korzeni: Quart, po łacinie ad quartum lapidem, gdyż miejscowość wybudowano w odległości czterech mil rzymskich od Augusta Preatoria Salassorum, dzisiejszej Aosty. Podobnie Chetoz (ad sextum), w odległości sześciu mil czy Nus (ad nonun), w odległości dziewięciu (jedna mila rzymska to równowartość dzisiejszych 1478,5 metrów).

Continue reading

Forte di Bard wita turystów przy wjeździe do Doliny Aosty

Twierdza Forte di Bard w Dolinie Aosty.

Twierdza Forte di Bard w Dolinie Aosty.

Wracając po świątecznych wojażach do włoskiego domu przejechaliśmy tuż obok słynnego Forte di Bard. Od razu pomyślałam, że mój następny wpis, aby przełamać trochę świąteczny nastrój, będzie właśnie o tej potężnej fortecy.

Twierdza Bard leży na skalistym wzgórzu w miejscu, w którym dolina zwęża się tworząc naturalną granicę pomiędzy Dolina Aosty i Piemontem. Wjeżdżając do Doliny Aosty od strony regionu Piemont, nie można nie zauważyć Forte di Bard. Ta imponująca budowla została wybudowana w VI wieku i początkowo należała do Rodziny Bard, a w późniejszym okresie do dynastii sabaudzkiej (wł. Casa di Savoia). Już w średniowieczu położenie Forte di Bard było strategiczne i pozwalało na kontrolowanie dostępu do Półwyspu Apenińskiego.

W maju 1800 roku odegrała bardzo ważną rolę podczas najazdu na Półwysep Apeniński wojsk Napoleona Bonaparte. Jako, że zdobycie twierdzy nie wchodziło w grę, wojsko było zmuszone stacjonować w jej okolicach przez ponad dwa tygodnie i dopiero sprytny fortel jednego z dowodzących pozwolił na jej obejście, przedostanie się na Półwysep i kontynuację walk. Napoleon wycofując się do Francji, po wygranej bitwie pod Magenta, zdecydował o zniszczeniu twierdzy tak, aby w przyszłości uniknąć podobnych niespodzianek.

Continue reading

Najstarszy włoski Park Narodowy Gran Paradiso

Kozice alpejskie w parku Narodowym Gran Paradiso. Zdjęcie należy do Carmine "Washi" Troise

Kozice alpejskie w parku Narodowym Gran Paradiso. Copyright Carmine „Washi” Troise.

Jakiś czas temu pisałam o tym jak zielona jest Dolina Aosty i obiecałam wpis o najstarszym włoskim Parku Narodowym Gran Paradiso. Dzisiejszy artykuł powstał również dzięki uprzejmości lokalnego fotografa hobbisty Carmine „Washi” Troise, pasjonata gór, który udostępnił mi na potrzeby artykułu kilka niepowtarzalnych zdjęć zrobionych na terenie parku.

Historia jednego z największych i najstarszych parków narodowych we Włoszech wiąże się nierozerwalnie z ochrona koziorożca alpejskiego. W 1821 roku został wydany całkowity zakaz polowania na koziorożca, gdyż policzono, że zostało jedynie 90 sztuk na całym obszarze obejmującym dzisiejszy park. Następnie w 1856 roku, ówczesny Król Wiktor Emanuel II, aby chronić zwierzę przed wyginięciem, ustanowił na terenach obecnego parku Królewska Rezerwę Myśliwską.

Continue reading

Teatr rzymski w miejscowości Aosta. Historia i współczesność.

Teatr rzymski w Aoście.

Teatr rzymski w Aoście. Kliknij na zdjęcie, aby je powiększyć.

Aosta, nazywana również Rzymem Alp, o czym pisałam przy okazji wpisu dotyczącego podboju przez Rzymian Doliny Aosty (przeczytaj o tym tutaj), należy do tych miejscowości w Europie, w których znajduje się największe skupisko zabytków z okresu Imperium rzymskiego.

Mam nadzieję, że uda mi się opisać na blogu całą rzymską spuściznę, która stanowi niezwykłe dziedzictwo kulturowe całego regionu. Serię wpisów o zabytkach rozpocznę od imponującej budowli jaką jest Teatr rzymski, położony w centrum stolicy regionu.  Continue reading

Gdzie leży najwyższy szczyt Europy Mont Blanc?

Widok na szczyt Dente del Gigante (4014 m n.p.m.) ze szczytu Punta Helbronner. Masyw Mont Blanc.

Widok na szczyt Dente del Gigante (4014 m n.p.m.) ze szczytu Punta Helbronner. Masyw Mont Blanc.

Nie wiem jak was, ale mnie w szkole uczono, że najwyższy szczyt Europy mierzy 4810 m n.p.m i leży we Francji. Sama osobiście nie zgłębiałam tematu położenia szczytu, aż do przyjazdu do Doliny Aosty. Aby zrozumieć ten graniczny galimatias, należy cofnąć się do XIX wieku, kiedy to dzisiejsza włoska Dolina Aosty i francuska Sabaudia, które dzieli masyw Mont Blanc, należały do Królestwa Sardynii i problem granicy nie istniał. W 1823 roku, mapa masywu nakreślona przez Felice Muletti jasno wskazuje przebieg granicy wzdłuż grzbietu Mont Blanc.

Identyczna sytuacja ma miejsce w marcu 1861 roku, podczas podpisania konwencji turyńskiej dotyczącej wyznaczenia granicy pomiędzy Francją, a Królestwem Sardynii (które w ciągu kilku dni stało się Królestwem Włoch). Mapy historyczne bezspornie wskazują, że granica pomiędzy Francją, a Królestwem Włoch przebiegała wzdłuż grzbietu masywu Mont Blanc. Plotki donoszą, że znaczną rolę w negocjacjach dotyczących oddania Francji Sabaudii, odegrała słynna włoska kurtyzana Hrabina de Castiglione, szpieg króla Sardynii Wiktora Emanuela II i kochanka Napoleona III.

Dopiero w 1865 roku następuje nieoczekiwany zwrot akcji.

Continue reading

Hydroenergia czyli co napędza gospodarkę w Dolinie Aosty

Elektrownia wodna w Dolinie Aosty.

Elektrownia wodna w Dolinie Aosty. Miejscowość Montjovet.

Ten niewielki region z uwagi na obecność lodowców i górzyste ukształtowanie terenu posiada idealne warunki do wykorzystania zasobów wodnych i przetwarzania ich w hydroenergię. Lodowce, które pokrywają niewiele mniej niż 6% terytorium regionu stanowią źródło tzw. „błękitnego złota”, co oznacza cenną w rozwoju rolnictwa i przemysłu wodę. Aktualnie Dolina Aosty produkuje 3116 GWh hydroenergii rocznie, z czego 68% eksportuje do innych włoskich regionów.

Rozwój energii wodnej, który doprowadził do uprzemysłowienia Regionu Doliny Aosty, sięga początków XX wieku i po dzisiejszy dzień jest motorem tutejszej gospodarki.

Jako jedne z pierwszych zostały wykorzystane do produkcji hydroenergii wody lodowca masywu Mont Rose, leżącego na granicy pomiędzy regionem Doliny Aosty i Piemont. Pierwsze pozwolenie dzięki któremu w miejscowości Pont-Saint-Martin stanęła wybudowana przez Società Italiana Miniere di Rame e di Elettrometallurgia elektrownia hydroenergetyczna, sięga 1883 roku. Tak uzyskaną energię, wykorzystywano głównie do obróbki minerałów wydobytych z masywu Mont Rose. Continue reading