Letnie festyny: tańce i smaczne lokalne jedzenie

Degustacja salami na jednym z festynów.

Degustacja salami na jednym z festynów w Aoście.

Lato w Dolinie Aosty od zawsze kojarzy mi się z niezliczoną ilością festynów. Od czerwca do początku października dolina zamienia się w jedna wielką imprezę plenerową, w każdą sobotę i niedzielę coś gdzieś się dzieje. Festyn Alpinistów, Piwa, Ziemniaka, Sera, Zupy Valpellinenze, Surowej Szynki z Saint-Rhemy-en-Bosses, Miodu, Kalabryjczyków, Żaby …  Podczas imprezy wielkie namioty, rozstawione specjalnie na festyn, wypełniają się zapachem przygotowywanych przysmaków oraz gwarem przybyłych na imprezę, którzy okupują stoły w oczekiwaniu na otwarcie kuchni (zwykle około 12 na obiad i 19 na kolację). Wokół kręcą się wolontariusze, dzięki którym odbywa się festyn, a w eterze słychać odgłosy muzyki. Na festynach króluje oczywiście głównie lokalne jedzenie, które przeplata się z tradycjami. Jednym słowem festyny są idealnym miejscem, aby poznać Dolinę Aosty „od wewnątrz”. Jest to jeden z powodów dla których chętnie w nich uczestniczę, szczególnie, że organizatorzy nigdy nie zapominają o najmłodszych i najczęściej dzieci mogą korzystać bezpłatnie z dmuchanych zamków, ślizgawek i innych atrakcji, które dają również chwilę wytchnienia rodzicom. 

Continue reading

Tradycyjna zupa valpellinense z kapustą i serem Fontina

Zupa Valpellinese. Źródło: Informator rolniczy Regionu Doliny Aosty 4/2009

Na zdjęciu zupa valpellinense. Źródło: Informator rolniczy Regionu Doliny Aosty 4/2009

Zupa valpellinense, w lokalnym języku franko – prowansalskim zwana seupa vapelenentse jest jedną z najbardziej znanych receptur lokalnej kuchi Doliny Aosty, a pochodzi z bocznej doliny Wielkiego Świętego Bernarda. Zupa jest typowym daniem chłopskim, przygotowywanym na bazie białego chleba, włoskiej kapusty i sera Fontina. W dawnych czasach biały chleb był drogim rarytasem, który kupowało się wyłącznie dla osób starszych oraz chorych. Gotując zupę valpellinense można było użyć również suchych kawałków białego chleba i w ten sposób nie marnować cennego jedzenia. Zupa jest szybka i prosta w przygotowaniu, a do tego doczekała się własnego festiwalu, który odbywa się co roku w lipcu, w miejscowości Valpelline. Podczas festiwalu można delektować się seupa vapelenentse przy akompaniamencie muzyki i tańców.

Continue reading

Słodki chleb „Piata” z Issogne

Słodki chleb "Piata" z Issogne

Słodki chleb „Piata” z Issogne

Słodki chleb zwany Piata di Issogne oraz piękny i świetnie zachowany zamek z XIV wieku są bezsprzecznie symbolami małej wioski położonej po prawej stronie rzeki Dora Baltea, która przepływa przez Dolinę Aosty. Do miejscowości Issogne mam szczególny sentyment, gdyż właśnie stamtąd pochodzi Patrick i co tu dużo pisać, często tam gościmy. W ostatni weekend odbywał się tam doroczny jarmark organizowany z okazji Dnia Matki, na którym nie mogło oczywiście zabraknąć pysznego słodkiego chleba.

Słodki chleb z Issogne wywodzi się z tradycyjnej kuchni i jest nierozerwalnie związany z zamkiem, który był luksusową siedzibą arystokratycznej rodziny Challand. Ponoć w okresie, w którym Challand dominowali w Dolinie Aosty, na zamku w Issogne bardzo często jadało się ten słodki przysmak.

Continue reading

Fontina – ser PDO z alpejskich pastwisk

Okrągła forma sera Fontina z charakterystycznym logo.

Okrągła forma sera Fontina PDO z charakterystyczną pieczątką. Żródło Wikipedia

Fontina to najbardziej popularny ser pochodzący z Doliny Aosty i nie bez powodu od 1996 roku jest chroniony europejskim znakiem PDO (Chroniona Nazwa Pochodzenia). Ser wyrabia się wyłącznie z pełnotłustego mleka krów mlecznych rasy waldotańskiej, a sam proces produkcji rozpoczyna się nie później jak dwie godziny od wydojenia. Średnia forma Fontiny ma średnicę od 35 do 45 cm i waży od 8 kg do 12 kg. Ponieważ latem krowy wypasają się na jednym z około 200 wysokogórskich pastwisk alpejskich, które sięgają 3000 m n.p.m. nadaje to Fontinie specyficznego delikatnego smaku i sprawia, że ser letni jest smaczniejszy od tego otrzymywanego zimą, kiedy krowy są karmione pasza.

Continue reading

Najlepsze lody w Aoście

Lodziarnia Gelato Pazzo w Aoście.

Lodziarnia Gelato Pazzo w Aoście.

Wiosna w pełni, w Aoście w ostatnich dniach było ponad 25°C, a ulice zapełniły się mieszkańcami spragnionymi ciepła i słońca. My również skusiliśmy się i to nie tylko na długi spacer, ale również na lody w naszej ulubionej lodziarni w Aoście.

Lodów z lodziarni Gelato Pazzo przy Via Losanna spróbowałam po raz pierwszy niedługo po przyjeździe do Doliny Aosty, czyli kilka lat temu. Ta mała rodzinna lodziarnia, wyglądająca dosyć niepozornie z zewnątrz, serwuje najlepsze lody jakie kiedykolwiek jadłam. Z czasem się powiększyła, zajmując lokale obok, ale pyszny smak lodów pozostał ten sam.

Continue reading

Talerz przysmaków z Doliny Aosty, a na nim…

Talerz przysmaków z Doliny Aosty

Talerz przysmaków z Doliny Aosty.

Smakowity talerz lokalnych przysmaków z różnymi wędlinami i serami zwany „Tagliere valdostano” lub „Piatto valdostano” znajdziecie w praktycznie każdej restauracji lub latem na licznych festynach. Podróż po lokalnych smakach obejmuje:

Continue reading

Dolina Aosty żegna Stary i wita Nowy Rok.

Tradycyjna fiaccolata w Cogne.

Tradycyjna fiaccolata w Cogne. Kliknij w zdjęcie, aby je powiększyć.

Noc Sylwestrowa w Dolinie Aosty minęła ciekawie, ale spokojnie. Kilka dni przed sylwestrem burmistrz gminy Aosta wydał zarządzenie zabraniające strzelania petardami, co miało zapewnić bezpieczeństwo bawiącym się na głównym placu miasteczka. Publiczna telewizja Rai 1, przy współpracy z Regionem, już po raz trzeci zorganizowała w miejscowości Courmayeur transmitowany na żywo noworoczny koncert „L’anno che verrà” (Rok, który nadejdzie). Muzyczny show, prowadzony przez słynnego we Włoszech Carlo Conti, przyciągnął nie tylko mnóstwo widzów do hali w Courmayeur, ale przede wszystkim około 7 mln. widzów przed telewizorami. Na koncercie wystąpili między innymi Gloria Gaynor i Umberto Tozzi. Hitem był występ Martiny Stoessel, która gra disneyowską postać Violetta, w telewizyjnej serii o tej samej nazwie.

Najciekawszym jednak doświadczeniem w Sylwestrowy wieczór i noc były słynne fiaccolate, pochody z ogniem, organizowane na regionalnych stokach narciarskich przez instruktorów narciarstwa.

Continue reading

Tradycje bożonarodzeniowe w Dolinie Aosty

Jarmark bożonarodzeniowy w Dolinie Aosty. Centrum Aosty Marche Vert Noel.

Jarmark bożonarodzeniowy w Dolinie Aosty. Centrum Aosty Marche Vert Noel.

Dziś opowiem wam o tradycjach bożonarodzeniowych  w Dolinie Aosty, co myślę, że was nie dziwi, biorąc pod uwagę magiczny czas zbliżających się Świąt. Wpis zainspirowany projektem Klubu Polki na obczyźnie, do którego należę i w którym dziewczyny od kilku tygodni opowiadają jak wyglądają, nie tylko tradycje, ale również cała świąteczna otoczka w najróżniejszych zakątkach świata. Swoją drogą bożonarodzeniowy projekt okazał się ciekawą lekcją kultury i pozwolił mi odkryć mnóstwo interesujących tradycji. Ja za to napiszę jak to wygląda z bliska w Dolinie Aosty, małym, alpejskim regionie, w którym tradycje świąteczne są istną przeplatanką pomiędzy historią, religią i komercją.

Święta Bożego Narodzenia i cały okres poprzedzający to wydarzenie są magiczne również w Alpach. Wszystko zaczyna się tradycyjnie 8 grudnia wraz ze świętem kościelnym Niepokalanego poczęcia Najświętszej Maryi Panny, w dniu ustawowo wolnym od pracy. Tego dnia przystraja się choinkę, kiedyś była to żywa jodła pospolita, dziś, wraz z postępem ekologii i świadomości społeczeństwa, coraz częściej drzewko zastępuje sztuczna imitacja. Choinkę przystraja się w prawdziwe cuda i krążąc po jarmarkach bożonarodzeniowych można znaleźć mnóstwo ręcznie wykonanych ozdób poczynając od szydełkowych bombek, poprzez pomysłowe mikołaje z korka czy filcowe lub koronkowe zawieszki.

Continue reading

Medytacyjne wino lodowe z Doliny Aosty

Typowe tarasy winnic w Dolinie Aosty. Okolice Chambave.

Winnice w Dolinie Aosty, okolice Chambave. W tle Zamek Cly.

Tradycja uprawy winorośli w Dolinie Aosty sięga V wieku p.n.e. Z uwagi na charakterystyczne dla obszarów górskich ukształtowanie terenu, zarówno uprawa jak i produkcja wina nie należą do łatwych wyzwań dla lokalnych producentów. Z tego względu produkuje się niewielką ilość butelek, co przekłada się na ich cenę.

Od początku XIX wieku w Dolinie Aosty, poza tradycyjnymi winoroślami, uprawia się również autochtoniczny szczep le prié blanc, który świetnie znosi wahania temperatur i nie obawia się mrozów.

Winnice Cave du Vin Blanc z Morgex i z La Salle (rodzaj spółdzielni) leżą najwyżej w Europie, bo aż na wysokości 1250 m n.p.m., u stóp masywu Mont Blanc. Spółdzielnia do winobrania przystępuje tuż po pierwszych przymrozkach, na początku grudnia, kiedy temperatura spada poniżej 6°C. Z tak zebranych ręcznie winogron produkuje białe wino lodowe Chaudelune (w wolnym tłumaczeniu oznacza Ciepły księżyc). Słodkawe i bardzo aromatyczne wino o jasnym żółtym odcieniu. Continue reading

Polenta concia czyli włoski przysmak z serem.

Polenta gotowana w typowym kociołku.

Polenta gotowana w typowym kociołku.

Polenta, znana już w okresie średniowiecza, była dawniej głównym daniem ludowym, które od XVI wieku przyrządza się na bazie mąki kukurydzianej.

W Dolinie Aosty jest niezwykle popularna i jeśli zdarzy się Wam odwiedzić ten region to nie możecie wyjechać stąd bez skosztowania tego przysmaku.

W górach, podczas festynów, przygotowanie polenty jest prawdziwym rytuałem. Do jej zrobienia używa się specjalnego żeliwnego kociołka, zwanego paiolo.

Polenta może być podana jako dodatek do dań mięsnych, lub zapieczona z serem i podana jako danie główne.

Pyszna polenta przekładana serem fontina i masłem, czyli polenta concia, swoją droga niezwykle dietetyczna, to jedno z moich ulubionych dań serwowanych w Dolinie Aosty. Continue reading